Harald Klak

Allemaal kennen we de verhalen over de stoere Vikingen die destijds de halve wereld veroverden met hun strooptochten. Vikingen die met hun drakenschepen de wereldzeeën onveilig maakten,  landen veroverden en handel dreven. Harald Klak, Erik de Noorman, Rorik en Godfried zijn bekende Vikingnamen. Zo waren de twee laatst genoemden ooit koning van ons  land (Frisia). Enige tijd geleden werd een filmserie over de Vikingen op  TV uitgezonden. Dood en verderf kenmerkt deze Vikingserie. Het beeld dat ons voorgeschoteld wordt is heel eenzijdig.

Maar de gewone Viking, in zijn eigen habitat, daar weten we eigenlijk weinig tot niets van. Onze tocht door Jutland heeft een geheel ander beeld van de gewone Viking laten zien. Op Jutland, een grote zandvlakte met veen en moeras dat regelmatig van vorm veranderde door het wegstuivende zand en de altijd aanwezige wind, was overleven een moeilijke zaak. Landbouwgronden en dorpen verdwenen hier en daar onder het over het land stuivende zand. Bij Skagen staat een kerk waarvan het schip onder het zand verdwenen is. Na het slopen van het dak is nu alleen nog maar de toren te zien.

Vervoer over het land was erg moeilijk en daarom was het meest logische vervoer middel de boot. Naast de welbekende Drakenschepen waren er vrachtboten en handelsschepen. Daarnaast werd er  ook veel gebruik gemaakt van kano’s en vlotten die van boomstammen gemaakt werden. De doorsnee Viking was voornamelijk bezig om zijn stukje (landbouw)grond bewerkbaar te maken en te houden. Zijn vrouw zorgde voor het zaaien, oogsten en het vruchtbaar maken van de akker. Daarbij hielden ze veelal koeien, schapen en geiten die doorgaans door de kinderen gehoed werden. De Vikingen cremeerden hun doden en markeerden de crematieplaats met stenen. Voor de mannen werden driehoekige stenen gebruikt en voor de vrouwen ronde stenen. Deze plekken vormden een soort kerkhof, vlak in de buurt van het dorp en de landbouwgronden. Bij het huidige Aalborg (Lindholm Høje) is nog zo’n begraafplaats te vinden.

Opvallend is dat je door heel Jutland regelmatig begroeide halfronde heuveltjes ziet met daarin allemaal graven van Vikingen.

Jutland verandert nog steeds van vorm vanwege het ‘wandelende’ landschap. Vanaf 1945 tot nu is Jutland tientallen meters opzij geschoven. Dat is goed te zien aan de Duitse bunkers uit de tweede wereldoorlog. Een aantal van deze bunkers ligt op het strand, verzakt en alleen de bovenste helft nog zichtbaar.

Wij Hollanders denken  altijd dat Denemarken net als Nederland is, gewoon een plat land,  niet zoveel anders als dat wij dat kennen. Wat het overleven in de oertijd betreft klopt dat ook wel, maar dat geldt natuurlijk voor elk  land. Wat Jutland zoveel anders maakt dan Nederland is het grote zandprobleem dat ook nu nog speelt maar ook dat er achter al die ‘stoere’ Vikingen nog een hele andere geschiedenis verscholen ligt. Wij kijken onze ogen uit en zien dat Jutland veel meer is dan Harald Klak.